DE BIET THEM CHI TIET

De biet them chi tiet ve each lam giam bdt nguy hai
cho site khoe tit vice an ca co chita hoa chat 6 nhi-m,
xin lien lac cd quan bao ve moi trucmg dia phuong
hay tieu bang noi ban en ngu. Ban co the tim so dien
thoai a phan mau xanh trong so dien thoai dia
phuong.


Hoac ban co the lien lac Co" Quan Bao Ve Moi
Trudlig Hoa Ky theo dia chi duol day:

U.S. Environmental Protection Agency
Office of Water
Fish Contamination Program (4305)
401 M Street, SW
Washington, DC 20460
Dia chi tren mang:
www .epa. gov/ost/f ish
United States
Environmental Protection
Agency
                         EPA823-F-01-015
                         April 2001
Office of Science and Technology (4305)
       Cuon sach nho nay co the sao chep
       ma khong can co sir chophep cua co"
       quan EPA.
ToiCoNenAnCa
Ma  Toi Danh Bat
Duac Hay Khong?


Sach Hu6ng Din An
Ca Danh Bat Mot
                          •
Cach Lanh Manh
     : viet ra trong su cong tac vol Set
: Dang Ky Chat Doc va Benh Tat, Cor
 Quan Phuc Vu Site Khoe Cong Cong Hoa
 Ky.
Ldi Mo- Dau
                                         Ca la thanh phan dinh du&ng quan trong trong che do
                                         an uong. Ca co it m&, thap ca-lo-ry, va la ngubn cung
                                         cap chat dam cho cd the. Tuy nhien, vai loai ca cau
                                         giai tri a cac song, ho, bien, va ciia song trong quoc
                                         gia co the co chita nhQng hoa chat gay hai cho site
                                         khoe neu an nhQng loai ca nay vol so Mong nhieu.

                                         Muc dich cua cuon sach nay khong phai de ngan can ban
                                         trong vice an ca, nhiing voti ne'e mong dutfc ban coi nhu
                                         mot sit htfchig dSn giup ban lita chon va che bien nhftng
                                         mon ca vdi ty lito'ng hoa hoc thap.  Neu ban lam theo
                                         nhftng huchig dSn nay, tin chac rang ban cung gia dinh
                                         se dittfc tan htfolig nhftng Itfi ich trong viec an ca.

                                         Ca danh bat duofc tit nhQng vung nitofc bi 6 nhi-m co
                                         the gay nguy hai cho site khoe cua ban. An ca co
                                         chita hoa chat 6 nhi-m co the gay khuyet tat cho bao
                                         thai, ton thucmg gan, bi ung thu va nhQng chitng benh
                                         nan y khac.

                                         Hoa chat 6 nhi-m trong nuot den tit nhieu ngubn goc,
                                         nhu xi nghiep va cac tram xu1 ly rac, ma chung ta co
                                         the bat gap d- dang. Co doi Me hoa chat den tit
                                         ngubn goc ma ta khong d- gi nhin tha'y dutfc; chang
                                         han nhu hoa chat bi tran dang hoac bat ngubn tit
                                         nhQng con ducmg trong thanh pho va nong trai. Hoa
                                         chat 6 nhi-m dutfc mang di rat xa trong khong khi.

                                         Ca co the tiep xuc v6i hoa chat 6 nhi-m trong mlot va
                                         thQc an ma chung tieu thu. Chung hap thu hoa chat
                                         vao ben trong cd the. Hoa chat 6 nhi-m dutfc tim
                                         tha'y trong da, m&, nhQng cd quan ben trong, va doi
                                         Me trong nhQng cd bap cua chung.
                                                   Toi phai lam gi de giam bo't sir nguy hai cho siic
                                                   khoe tin viec an ca co chiia hoa chat o nhi-m?
                                                  Thuc hien theo su huofng din d\n6i day co the giup
                                                  ban giam bot su nguy hai site khoe trong viec an ca
                                                  co chita hoa chat 6 nhi-m. Phan con lai cua quyen
                                                  sach se giai thich ve su huofng din nay chi tiet hem.
                                                      1.   Ban nen goi cho ban moi trucmg va site
                                                          khoe noi dia phuofng hoac tieu bang ban
                                                          dang cu ngu. Hay lien lac vol ho truck; khi
                                                          ban danh bat ca de xem neu co nhQng
                                                          bang khuyen ran trong khu vuc ban muon
                                                          cau hoac danh bat ca.
                                                      2.   Chon Ma loai va kich c& chinh xac cua ca
                                                          de an.  Ca nho chita it hoa chat 6 nhi-m
                                                          hem ca I6n lau nam. Loai ca Panfish (ca
                                                          nho) an toan sau bo, con trung, va vi vay it
                                                          hap thu hoa chat 6 nhi-m hem.
                                                      3.   Lam sach va nau ca dung each.  Lam sach
                                                          va nau ca dung each, dung ky thuat co the
                                                          lam giam di mQc do hoa chat 6 nhi-m
                                                          trong ca.
                                                                                                                                                                            Luu Y Site Khoe:
                                                                                                        Nhftng dieu nhac nho'khac biet
                                                                                                         vo'isif cau canghiem ngat, cam
                                                                                                         chi va gicfihan; difcfc an hanh de
                                                                                                        nhac nhcf ban trong viec an ca co
                                                                                                         cMa hoa chat 6 nhi-m.
            in tren giay tai sinh

-------
Danh Bat  Ca

Lam the nao de biet vung ntiffc ncfi toi cau hoac danh
bat ca da bi 6 nhi-m ?

Ta khd co the noi rang nude da bi 6 nhi-m chi bdi dan
thuan nhin vao nude la biet dutfc. Co rat nhieu each
de thu1 nghiem.

TrUffc het, ban nen tim xem cd bang canh cao nao a
canh doc bo nude hay khong? Neu co, ban hay lam
theo nhQng dieu khuyen tren do.

Thtihai, neu nhu ban khong thay bang canh cao, hay
goi cd quan bao ve moi trudng va site khde trong dia
phucmg hay tieu bang cua ban, va hoi xem ho co Idi
khuyen gi khong?  Hay hoi xem ho co Idi khuyen gi ve
kich cd va loai ca co the an dutfc tit vung nude noi
ban dinh danh bat. Ban co the hoi mot vai Idi khuyen
tai cita hang ban do the thao va mbi cau ca trong dia
phucmg, noi ho ban bang  cau ca.
Neu nhu ddng nude
chua dutfc xet
nghiem, hay lam theo
nhQng hudng din vita
ke tren de nham giam
bdt su nguy hai cho
site khoe trong viec an
ca co chQa hoa chat 6
nhi-m.
          Luu Y Site Khoe:

  Vai hoa chat 6 nhi-m, nhu thuyngan va PCBs
  (hoa chat thuoJig tich luy trong tebao dpng
  vat), gaynguyhainhieu hon cho phu nil cf tuoi
  sinh de, phu nil dang mang thai, nhffng ngifcfi
  memdisinh,  vatreem. L6p ngird'inay c&n
  than trong hon trong vice an ca danh bat tu'
  nhffng vung nifo'c da bi 6 nhi-m.
Co phai mot vai loai ca chita nhieu hoa chat 6 nhi-m
hem nhQng loai ca khac hay khong?

Vang. Ban khong the nhin vao ca ma cho rang chung
bi 6 nhi-m boi hoa chat. Cach duy nhat de biet dutfc ca
co chita hoa chat 6 nhi-m O mQc do nguy hiem hay
khong la thtit nghiem chung trong phong thi nghion.
Thuc hien theo nhQng su hucmg din sau day se ha thap
mQc nguy hiem cho gia dinh ban.

D   Neu ban an nhQng loai ca quy dinh sau day: ca hoi
song O bien, ca hoi song O ho, ca vUtft va ca walleye (ca
mat to song trong mlot ngot O Bac My), hay an nhQng
con nho (giQ O mQc do hop phap.) Ca nho thi hap thu it
hoa chat 6 nhi-m hem ca IcVn lau nam.

D   An nhQng loai ca  Panfish (ca nho) nhu bluegill (ca
thai duofng mau xanh song O n\n6c ngot), perch (bat cQ
ca nude ngot nao co vay nhu gai), stream trout (ca hoi
O suoi), va smelt (ca bac dutfc tim thay O vimg mlot
lanh).  NhQng loai ca nay chi an con trimg va nhQng
loai khac song trong mlot. Chung dutfc xem la nhQng
loai chQa rat it ham litcmg hoa chat 6 nhi-m doc hai.

D   Hay nen an it lai nhQng loai ca co m&, nhu ca hoi
song O ho cimg nhQng loai song duol sau day ho va
suoi nhu ca chep, ca tre. NhQng loai ca do hau het co
chita hoa chat 6 nhi-m O mQc do cao.


Lam Sach Ca

Toi co the lam sach ca de giam bo't ty luting hoa chat 6
nhi-m co theco trong ca hay khong?

Vang. Tot km het la  nen cat bo lop da, phan m&, va
toan bo ruot gan ben trong (noi hoa chat thucmg dutfc
tich luy nhieu nhat) tntcit khi ban nau.

Cong them nhQng de phong sau day:

D   Cat bo phan dau, ruot, gan va cat.

D   Ban nen lang thit ra rieng va cat bo lop m& va da
    trucfc khi nau.

D   Lam sach ca va nem gia vi cang s6m cang tot.
                        Cat bdt Mp da  va tebao mff trtf&c khi nau tinting
                     de ha thap mire hoa chat 6 nhi-m trong phan ca ban an.
                                                                         phan m& <3 lung
                                                                        phan m& <3 minh
           Luu Y SQc Khoe:
  Thuyngan difcfc tim thay trong nhSng tebao
  cua ca.  Vi vay, kythuat lam sach va nau
  nucfng se khong lam giam tyhtong thuyngan
  trong mon an ca.
Ban nen nh6 rang, vdi nhQng loai thit tuoi, luon luon
theo dung ky thuat Uop va du trQ de phong ngQa su
phat trien cua vi trimg va vi khuan, giQ cho tuoi ca
bat dutfc bang mlot da va tranh su tiep xuc true tiep
v6i anh nang mat trdi.
                                                                                                         Nau Nutfng  Ca
Co phai ca khi ducfc nau chin segiam bo't nguy hai
cho siic khoe neu nhu chung bi 6 nhi-m hoa chat?

Vang. Phucmg thitc ban nau nuofng ca co the lam
thay ddi cac loai chat va ham litcmg hoa chat 6 nhi-m
ducfc tich luy trong ca.  Ca phai dutfc lam sach se,
nudng va hap dung each. Khi ban loc bo di lop m&,
ban co the da giam bdt ham htcmg hoa chat 6 nhi-m
chita dung trong m& cua ca. Them vao nhQng phong
ngQa sau day:
                                                                        phan m& d bung
D   Tranh hoac giam bot viec dung chat beo cua
ca de lam tang mui vi cho bfia an. Nhimg chat
beo do co the chiia dung hoa chat 6 nhi-m 6" ham
lucmg rat cao.

D   Nen an it ca chien vi ca chien se dem hoa
chat til phln ma vao trong thanh phln ca ma
ban an.

D  Neu ban thich ca hap, nen lang thit ra rieng va bo
lop da ngoai trudc khi hap ca.

-------