Thang Mifdi 2004 Ben/? Lao Phoi dilng hang thJ tU trong cac nguyen do gay ra til vong d Hoa Ky. Co hdn hai trieu ngUdi tuoi ttf 65 hay hdn dang bj suyen, va trong nam 2001 co hdn 860,000 vj cao nien len cdn suyen.2 SONG LAUSONG KHOE SONG MANH To* thong tin d£u tien cho Qui Vi Cao Nien va NhQng Ngu&i San Soc Tai Gia Ban co biet rang benh lao phdi (tieng My la Chronic Obstructive Pulmonary Disease hay con goi tat la COPD) diing hang thii tu trong nhung nguyen do gay ra nhieu tit vong nhat o Hoa Ky, mdi nam co khoang 119,000 nguoi diet vi benh nay. Trong nam 2000, benh lao phoi da gay ra 726,000 truomg hop can phai dieu tri trong benh vien va 1.5 trieu tnforng hop phai vao phong cap ciiu.1 Lao phoi bao gbm cac chiing benh ve phoi thuong xay ra cung mot luc va co trieu chiing la lam kho tho vi duong tho bi nghen, thi du viem cudng phoi va benh phoi kinh nien vi thieu duong khi. Nhung nguoi hut thudc thuong d§ bi lao phoi, tuy nhien no co the xay ra neu noi lam viec co nhieu bui, khoi hay hoi. Nhung trieu chiing cua benh nay la ho liem mien, ra nhieu dom, dau nguc, kho tho va tho dut doan. Anh Htfottig cua Lao Ph6i va Suyin cf6n N^n Kinh T6 M6i nam tien chua tri cho tat ca moi Ilia tuoi la vao khoang $32 ti cho lao phoi va $14 ti cho suy§n. Phan Ion cac so tien nay duoc dung trong nhung tnfofng hop khan cap khi benh nhan kho tho.1 Lao phoi thuong xay ra cho cac qui vi cao nien va gay tai hai rat nhieu den cuoc song hang ngay cua ho. Vi su gia tang dan so cua the he 20, so nguoi cao nien bi lao phoi va suy§n cung se tang theo. Cac Nguyen Nhan Gay Ra Lao Ph6i va Suyin Khong Khi Ben Ngoai Tiep xiic nhieu den khong khi 6 nhi§m co the gay nguy hiem cho cac vi cao nien, nhat la nhung vi da co cac chiing benh ve phoi. Bui trong khong khi co the lam cac benh ve phoi nhu lao phoi va suy§n tram trong them. Dong thoi chiing co the lam siic khoe them suy nhuoc den do can phai vao benh vien de dieu tri hay co the nguy den tinh mang. Khi 6-don cung co the lam cho cac chiing benh ve phoi cang them nguy hiem va cudi cung phai vao phong cap ciiu hay benh vien de dieu tri. Khong Khi Ben Trong Khong khi trong nha bi 6 nhi§m cung co the gay nguy hiem cho nhung nguoi dang bi lao phoi hay suy§n. Da so cac vi cao nien lai thuong hay o nha ca ngay. Cac tac nhan trong nha co the gay ra lao phoi va suy§n la khoi thudc (hut hay hit phai), long thu, mot bui, gian, md'c, bui va phan hoa. Ngoai ra hoi dot cua dau, ga, dau hoi, va than cung nhu cac vat lieu dung de xay nha, ban ghe lam bang gd ep cung co the gay ra lao phoi va suy§n. Thudc diet gian sau bo, thudc rira hay lau chui dung trong nha, va cac loai thudc co mui hoi cung co the lam cac chiing benh nay them tram trong. ------- Khong khi trong nha bi 6 nhi£m cung co thS gay nguy hi£m cho nhung ngircfi dang bi lao phoi hay suy§n. y d^n Chi Stf Cha't Lirong Khdng Khi (AQI) Trong nhung ngay khong khi khong duoc tot nen tranh di ra ngoai. To1 AQI cho ban biet tinh trang cua bau khong khi va anh hucmg cua no den siic khoe cua ban. Neu ban vao duoc mang ludi, ban co the biet them nhieu ve AQI 61 www.epa.gov/arrnow Neu khong co may vi tinh hay khong vao duoc mang ludi, ban co the tim thay tin trie ve AQI hang ngay trong cac ban tin thol tiet cua bao chi, truyen hinh va truyen thanh. c6 th6 lllm gt^cte nglln ngufa vli giam thiiu stf ti xuc vdi cdc tdc h$i cua mdi trtfcfhg Neu ban hay ngudl than co nhung trieu chring ve lao phoi hay suySn, can phai gap bac si va theo dung 151 chi din cua ho. Dieu quan trong de phong ngria duoc cac benh nay la ngan chan va giam thieu su tiep xuc vdi cac tai hai cua moi truong. Hay lam cac vice sau day de phong ngita, ngan chan, va giam thieu cac anh hucmg cua lao phoi va suySn de ban va nguofi than co the tho1 dS dang hon. 0 Tranh xa khoi thutfc la 0 Tranh xa khoi bay ra ttr cac 16 d^t g6 0 Di6t mo'c, mot bui va gian trong nha ban 0 Dirng cho gia sue vao trong phong ngu 0 Hang nam phai kidm soat 16 sudi va may sudi 0 Stra ngay cac noi nirdc chay giot H5y Cho Ngtfol An cua EPA De An Cho Nguoi Gia dtforc lap ra de bao ve siic khoe cua qui vi cao nien bang each phoi hop cac cuoc nghien ciiu vdi cac chuong trinh phong ngua va hudng dSn cho cong chiing. Mudn biet them chi tiet, xin vao mang kfoi cua De An Cho Ngtfoi Gia tai www.epa.gov/aging Tarn bich chuong co tua de 'Song Lau Song Khoe Song Manh' ban ve benh lao phoi, suy§n va qui vi cao nien cung se duoc tim thay o mang kfoi tren. AGING Initiative Tai Lieu Tham Khao '\. Center for Disease Control and Prevention, U.S. DHHS. (2002) Chronic Obstructive Pulmonary Disease Surveillance Summary, United States, 1971-2000. 2. National Institute on Heart, Lung and Blood, NIH, U.S. DHHS. (2002) Morbidity and Mortality: 2002 Chart Book on Cardiovascular, Lung and Blood Diseases. Publication Number EPA-100-F-04-020 ------- |