UWAGA Olow z Far by, Kurzu i Ziemi Wokot Domu Moze bye Niebezpieczny, jesli jest Niewtasciwie Usuwany Dzieci ponizej 6 roku zycia sq najbardziej narazone na zatrucie otowiem w domu. Obecnosc otowiu w twoim sr odowisku moze zaszkodzic maiym dzieciom a takze tym jeszcze nienarodzonym. Domy, szkoty i przedszkola oraz inne placowki opieki nad dziecmi wybudowane przed 1978 rokiem, prawdopodobnie zawieraj^ farb^ na bazie otowiu. Nawet dzieci, ktore wydaj^ si§ zdrowe, mog^ miec wysoki poziom otowiu we krwi. Malowane powierzehnie farb^ na bazie otowiu lub niewtasciwie usuwana farba zwi^ksza zagrozenie zatrucia otowiem. Otow moze dostac si^ do organizmu poprzez oddychanie, lub wnoszqc do domu ziemie zanieczyszczona farb^ zawieraj^cq otow, lub potykaj^c kurz z otowiem. Jest wiele mozliwosci zmniejszenia zagrozenia zatrucia otowiem. Ogolnie rzecz bior^c, farba na bazie otowiu, ktora jest w dobrym stanie, nie stanowi zagrozenia (patrz strona 10). CHRON RODZINE PRZED OtOWIEM W DOMU USA Agencja Ochrony Srodowiska USA Komisja ds. Bezpieczehstwa Konsumenta Kontrola Produktow Masowego Uzytku % USA Departament * ° Mieszkalnictwa j> i Rozwoju Miasta DEV^* Marzec 2021 ------- Planujesz kupic, wynajac dom zbudowany przed 1978 rokiem? Czy wiesz ze w wielu domach i mieszkaniach zbudowanych przed 1978 rokiem znajduje si§ farba na bazie olowu? Oiow pochodzacy z farby, odpryskow farby, czy kurzu, moze stanowic powazne zagrozenie dla zdrowia. Czytajac broszun* dowiesz sif: Jak oiow dostaje si§ do organizmu Jaki wplyw na zdrowie ma otow Jak zapobiegac zatruciom otowiem Gdzie szukac wiecej informacji Prawo Federalne wymaga aby osoby wynajmujqce lub kupujace dom czy mieszkanie wybudowane przed 1978 rokiem uzyskaly nastepujqce informacje: Sprzedaj^cy musi podac informacje o obecnosci farby na bazie otowu przed sprzedaza domu, Kontrakt kupna-sprzedazy musi zawierac specjalnq form§ dotyczqc^ farby na bazie otowiu. Kupujqcy ma 10 dni na sprawdzenie czy w domu jest farba na bazie otowiu. Jezeli w domu jest farba na bazie otowiu wowczas przed podpisaniem umowy wynajmu wtciasciciel musi o tym poinformowac wynajmuj^cego. Do umowy powinna bye dolqczona forma dotyczqca istnienia farby na bazie olowu i informacja o zagrozeniu zdrowia z tym zwi^zanym. Przeprowadzajqc remonty, naprawy czy maiowanie w domu czy mieszkaniu zbudowanym przed 1978 rokiem: Przecztaj broszure vvydanij przez Agencj§ Ochrony Srodowiska (EPA), "The Lead-Safe Certified Guide to Renovate Right', jest to przewodnik dla firm i pracownikow budowlanych jak prowadzic prace w domach w ktorych znajduje si§ farba na bazie otowiu. Komisja ds. Bezpieczenstwa Produktow Konsumenckich (CPSC) CPSC chroni spoteczeristwo przed ryzykiem nabycia produktow niewiadomego pochodzenia poprzez edukacj^, standardy bezpieczenstwa, dziatania i ostrzezenia. Skoritaktuj si^ z CPSC w celu uzyskania dalszych informacji dotycz^cych bezpieczenstwa produktow konsumenckich i przepisow. CPSC 4330 Autostrada Wschodnio-Zachodnia Bethesda, MD 20814-4421 1-800-638-2772 cpsc.gov lub saferproducts.gov Departament Mieszkalnictwa i Urbanistyki Stanow Zjednoczonych (HUD) Misj^ HUD jest tworzenie silnych, zrownowazonych, integracyjnych spotecznosci i wysokiej jakosci domow ktore sa dostepne dla wszystkich. Ponizej jest podany adres i telefon aby uzyskac informacje dotycz^ce mieszkan czy domow zbudowanych przed 1978 rokiem wolnych od otowiu. HUD 451 Siodma ulica, SW, pokoj 8236 Waszyngton, DC 20410-3000 (202) 402-7698 hud.gov/lead Ten dokument jest ogolnie dost^pny i moze bye kopiowany przez osobf lub organizacjf. Informacje zawarte wtej broszurze oparte na aktualnych danych naukowych i technicznych i odzwierciedlaj^ prawa ustalone przez agencje stanowe i federalne. Post^powanie zgodnie z zaleceniami mieszczonymi w tej broszurze niekoniecznie b^dzie skuteczne we wszystkich sytuacjach czy zapewni ochrony zdrowia przed zatruciem otowiem. U.S. EPA Waszyngton DC 20460 U. S. CPSC Bethesda MD20814 USA HUD Waszyngton 20410 E PA-747-K-12-001 Marzec 2021 ------- Amerykariska Agencja Ochrony Srodowiska (EPA) Biura Regionalne Misjq EPA jest ochrona zdrowia ludzkiego i srodowiska. Twoje regionalne biuro EPA moze udzielic dalszych informacji dotyczqcych przepisow i programow zwiqzanych z otowiem. Region 1 (Connecticut, Massachusetts, Maine, New Hampshire, Rhode Island, Vermont) Kontakt z regionalnym liderem Region US EPA 1 Plac Post Office 5, apartament 100, OES 05-4 Boston, Massachusetts 02109-3912 (888) 372-7341 Region 2 (New Jersey, Nowy Jork, Portoryko, Wyspy Dziewicze) Kontakt z regionalnym liderem Region US EPA 2 2890 Woodbridge Avenue Budynek 205, przystanek pocztowy 225 Edison, NJ 08837-3679 (732) 906-6809 Region 3 (Delaware, Maryland, Pensylwania, Wirginia, DC, Wirginia Zachodnia) Kontakt z regionalnym liderem Region US EPA 3 Ulica iukowa 1650 Filadelfia, Pensylwania 19103 (215)814-2088 Region 4 (Alabama, Floryda, Georgia, Kentucky, Missisipi, Karolina Potnocna, Potudniowa, Karolina, Tennessee) Kontakt z regionalnym liderem Region US EPA 4 Wieza AFC, 12. pi^tro, Powietrze, pestycydy i substancje toksyczne 61 Forsyth Street, SW Atlanta, GA 30303 (404) 562-8998 Region 5 (Illinois, Indiana, Michigan, Minnesota, Ohio, Wisconsin) Kontakt z regionalnym liderem US EPA Region 5 (LL-17J) 77 West Jackson Boulevard Chicago, IL 60604-3666 (312)353-3808 Region 6 (Arkansas, Luizjana, Nowy Meksyk, Oklahoma, Teksas, i 66 plemion) Kontakt z regionalnym liderem Region US EPA 6 Aleja Rossa 1445,12 pi^tro Dallas,Teksas 75202-2733 (214) 665-2704 Region 7 (Iowa, Kansas, Missouri, Nebraska) Kontakt z regionalnym liderem Region US EPA 7 11201 Renner Blvd. Lenexa, KS 66219 (800) 223-0425 Region 8 (Kolorado, Montana, Potnoc Dakota, Dakota Potudniowa, Utah, Wyoming) Kontakt z regionalnym liderem Region US EPA 8 1595 ul. Wynkoopa Denver, CO 80202 (303) 312-6966 Region 9 (Arizona, Kalifornia, Hawaje, Nevada) Kontakt z regionalnym liderem US EPA Region 9 (CMD-4-2) Ulica Hawthorne 75 San Francisco, CA 94105 (415)947-4280 Region 10 (Alaska, Idaho, Oregon, Waszyngton) Kontakt z regionalnym liderem US EPA Region 10(20-C04) Sekcja Egzekwowania Powietrza iToksyk 1200 Szosta Aleja, Apartament 155 Seattle, Waszyngton 98101 (206) 553-1200 16 Kilka prostych zaleceri jak ochronic swoj^ rodzinf przed zatruciem farb^ na bazie otowiu Jesli w domu znajduje si§ farba na bazie otowiu: • Nie usuwaj farby na bazie otowiu sam. • Dbaj o malowane powierzchnie. • Aby sprawdzc czy w twoim domu jest farba na bazie otowiu, zajrzyj na strong: epa.gov/lead. Zatrudnij inspektora. • Porozmawiaj z wlascicielem budynku aby naprawil powierzchnie z pop^kanq badz luszczacq si$ farbq. • Regularnie przecieraj parapety, podtogi i inne powierzchnie. • Podczas remontu nalezy zapobiec wytwarzaniu kurzu. • Do remontu, reperacji czy malowania zatrudniaj tylko firmy z licencjq wydanq przez stan badz EPA. • Przed kupnem, wynaj^ciem czy remontem domu zrob test na obecnosc farby na bazie otowiu. • Popros swojego lekarza aby zrobit testy na otow dzieciom. Lekarz robi proste testy na obecnosc otowiu pobierajqc krew z palca. • Myj dzieciom r^ce, cz^sto myj butelki, smoczki i zabawki. • Dzieci powinny dostawac zdrowe jedzenie bogate w zelazo, wapno i witamin^ C. • Przed wejsciem do domu zdejm buty lub wytrzyj je dobrze. ------- Drogi Wnikania Otowiu do Organizmu Ofow moze dostac si§ do organizmu dorostego i dziecka: Wdychajac kurz powstaj^cy podczas remontu, przy reperacjach czy malowaniu powierzchni maiowanych farb^ na bazie oiowiu. Poiykaj^c kurz ktory osiadl na jedzeniu czy powierzchniach gdzie jedzenie jest przygotowywane, badz biorac do ust rece lub inne przedmioty pokryte kurzem. Otow jest najbardziej niebezpieczny dla dzieci ponizej 6-ego roku zycia. Mozg i uklad nerwowy dziecka jest bardziej wrazliwy na niszcz^ce dziatanie otowiu. Rozwijaj^cy si organizm dziecka pochtania wi^cej oiowiu niz dorosty cztowiek. Niemowl^ta/dzieci cz^sto biorq r^ce oraz inne przedmioty skazone kurzem otowiowym do ust, Kobiety w ciazy muszq wiedziec ze ofow jest bardzo niebezpieczny dla rozwijaj^cego sif ptodu. Wysoki poziom otowiu w krwi podczas ci^zy moze zaktocic prawidtowy rozwoj ptodu. 2 Po wif cej informacji Krajowe Centrum Informacji o otowiu Dowiedz sie, jak chronic dzieci przed zatruciem otowiem i zdobyc inne informacje o zagrozeniu zwiqzanyn z otowiem. Strona: epa.gov/lead i hud.gov/lead lub zadzwon pod numer 1-800-424-LEAD (5323). Gorqca linia EPA ds. bezpiecznej wody pitnej Aby uzyskac informacje na temat otowiu w wodzie pitnej, zadzwon pod numer 1-800-426-4791 ub odwiedz strong epa.gov/safewater. Infolinia Komisji ds. Bezpieczeristwa Produktow Konsumenckich (CPSC) Aby uzyskac informacje na temat otowiu w zabawkach i innych produktach, czy zgtosc niebezpieczny produkt lub uraz zwi^zany z produktem, zadzwon 1-800-638-2772 lub odwiedz strong CPSC cpsc.gov lub saferproducts.gov. Panstwowe i lokalne agencje zdrowia i srodowiska Niektore stany, rezerwaty i miasta maj^ wtasne reguty dotycz^ce farb na bazie otowiu. Skontaktuj si z lokalnq agencj§, aby dowiedziec si^, jakie przepisy obowiazuj^ w twoim rejonie. Wi^kszosc agencji moze rowniez udzielic informacji na temat obecnosci otowiu w twojej okolicy oraz o moziiwych zrodlach pomocy finansowej do zmniejszania zagrozeri zwi^zanych z otowiem. Aktualny adres i telefon stanowych lub lokalnych agencji znajdziesz na stronie: epa.gov/lead, lub skontaktuj si^ z Krajowym Centrum informacyjnym o otowiu pod numerem 1-800-424-LEAD. Osoby z zaburzeniami stuchu lub mowy mogq uzyskac dostep do kazdego z tych numerow telefonow za posrednictwem TTY, dzwoniqc pod bezptatny numer Federalnej Stuzby Przekaznikowej 1-800-877-8339. 15 ------- Inne zrodta otowiu, ci^g dalszy Huty otowiu lub inne gat^zie przemystu uwalniajq otow do powietrza. Twoja praca. Jesli pracujesz z otowiem, mozesz przeniesc go do domu na powierzchni data (rece, twarz, wtosy) lub ubraniu. Wez prysznic i przebierz si$ przed powrotem do domu. Ubrania robocze nalezy prac codziennie i nie mieszac z innq odziezq. Hobby wykorzystujqce otow, takiejakwytwarzanie ceramiki, witrazy, lub odnawianie mebli. Zadzwon do lokalnego wydziatu zdrowia po informacje o inne hobby, ktore mogq wykorzystywac otow. Stare zabawki i meble mogty bye pomalowane farbami zawierajqcymi otow. Starsze zabawki i inne produkty dla dzieci mogq miec cz^sci, ktore zawierajq otow.4 Zywnosc i ptyny gotowane lub przechowywane w szkle, krysztatach, ceramice czy porcelanie mogq zawierac otow. Ludowe lecznicze srodki uzywane doraznie na problemy zotqdkowe takie jak "greta" czy "azarcon." 4 W 1978 r. rzqd federalny zakazatzabaweki innych produktowdla dzieci wtym mebli z farbq zawierajqcq otow. W 2008 r. rzqd federalny zakazat uzycia jakiejkolwiek farby z otowiem w produktach dla dzieci. Obecnie, rzqd federalny zakazuje otowiu w ilosciach przekraczajqcych 100 ppm wagowo w wi^kszosci produktow dla dzieci. Skutki zatrucia otowiem Otow uszkadza organizm na wiele sposobow. Nalezy wiedziec ze nawet niskie dawki otowiu mogq spowodowac nieodwracalne szkody w organizmie dziecka. Nie wykryty wczesnie otow w organizmie dziecka moze spowodowac: • Uszkodzenie uktadu nerwowego i nerek • Ktopoty z naukq i koncentracjq, oraz niedorozwoj umystowy • Problemy z mowq i zachowaniem (nadpobudliwosc) • Problemy ze stuchem Podczas gdy mate ilosci otowu w organizmie sq cz^sto notowane, to jednakwysoka koncentracja otowiu w organizmie dziecka ma dewastujqce dziatanie i moze doprowadzic do smierci. Uszkodzenie nerwu mozgowego Uklad rozrodczy problemy (dorosty) Jakkolwiek otow jest najbardziej niebezpieczny dla dzieci to jednak dorosli tez mogq odczuwac skutki zatrucia otowiem. Otow jest niebezpieczny takze dla dorostych: • Powiktania ciqzowe • Problemy z ptodnoscia zarowno u kobietjaki m^zczyzn • Problemy z podwyzszonym cisnieniem krwi podczas ciqzy • Wysokie cisninie krwi • Rozstroj nerwowy • Ktopoty z koncentracjq i zapami^tywaniem • Bole mi^sni i stawow • Problemy z uktadem trawiennym ------- Testy na poziom otowiu w organizmie Jezeli myslisz ze farba na bazie otowiu znajduje si§ w twoim domu, popros lekarza o zrobienie dzieciom testow na otow. Poziom otowiu we krwi u dzieci zwykle szybko wzrasta miedzy 6 a 12 miesiqcem zycia i osiqga szczytowy poziom w 18 - 24 miesiacu zycia. Porozmawiaj z lekarzem dziecka o badaniach. Proste badanie krwi pokaze jaki jest poziom otowiu w organizmie. Badania krwi zaleca si$ dla: • Dzieci w wieku 1 - 2 lat • Dzieci lub innych cztonkow rodziny ktorzy mieli kontakt z wysokim stqzeniem otowiu • Dzieci ktore obj^te sa stanowym lub miejscowym programem bezptatnego badania krwi Lekarz prowadzqcy wyjasni wynik badania i ewentualnq potrzeb^ dodatkowych testow. 4 Inne zrodta otowiu Otow w wodzie pitnej Najcz^stszym zrodtem otowiu w wodzie pitnej sq rury otowiane, krany i osprz^t. Rury otowiane cz^sciej mozna znalezc w starszych miastach i domach budowanych przed 1986 rokiem. W wodzie pitnej nie czuc zapachu ani smaku otowiu. Aby dowiedziec si$ czy masz otow w wodzie pitnej, zrob testy wody pitnej. Pami^taj, ze starsze domy z prywatnq studniq mogq miec rowniez instalacj^ wodno-kanalizacyjnq zawierajqcq otow. Aby zmniejszyc otow w wodzie pitnej: • Uzywaj wytqcznie zimnej wody do picia, gotowania i rzygotowywania mleka dla niemowlqt. Pami^taj, ze gotowanie wody nie usuwa otowiu z wody. • Przed uzyciem wody odkrec kran na kilka sekund. • Regularnie czysc sitko w kranie. • Jesli uzywaszfiltra do usuwania otowiu, przeczytaj instrukcj^ kiedy nalezy wymienic wktad. Przeterminowany wktad b^dzie mniej skuteczny w usuwaniu otowiu. Skontaktuj si$ z firmq wodociqgowq, aby ustalic, czy rura, ktora tqczy twoj dom z wodociqgiem (nazywana liniq serwisowq) jest wykonana z otowiu. Firma wodociqgowa w twojej okolicy moze rowniez udzielic informacji o poziomie otowiu w wodzie pitnej w twoim systemie. Aby uzyskac wiecej informacji na temat otowiu w wodzie pitnej, zadzwon do EPA 1-800-426-4791, jest to Infolinia dotyczqca bezpiecznej wody pitnej. Jesli masz inne pytania dotyczqce zapobiegania zatruciom otowiem, zadzwon 1-800-424-LEAD.* Zadzwon do lokalnego wydziatu zdrowia lub firmy wodociqgowej, aby dowiedziec si$ wiecej jak zbadac jakosc wody lub zajrzyj na strong epa.gov/safewater, po wiecej informacji. Niektore stany lub zaktady uzytecznosci publicznej oferujq programy badania wody dla mieszkancow. Skontaktuj si$ ze stanowym lub lokalnym przedsi^biorstwem wodociqgowym po wiecej informacji. * Osoby z zaburzeniami stuchu lub mowy mogq uzyskac dost^p do tego numeru za posrednictwem TTY, dzwoniqc do Federalnej Stuzby Przekaznikowej pod numer 1-800-877-8339. 13 ------- Remonty, reperacje lub malowanie w domach gdzie jest Farba na bazie otowiu Jesli planujesz remont, reperacje lub malowanie (RRP) w domu, szkole czy przedszkolu zbudowanym 1978 rokiem, fima ktorq zatrudnisz musi miec licencj^ stanow^ badz EPA • Zostari Lead-Safe Certified firmq zatwierdzonq i autoryzowanq przez EPA badz stan • Zatrudniaj przeszkolonych specjalistowz kwalifikacjami ktorzy stosujq si$ do okreslonych zasad bezpieczenstwa przy usuwaniu otowiu i stosujq praktyki zapobiegajqce zanieczyszczeniu otowiem • Zapoznaj si$ z broszurq EPA "The Lead-Safe Certified Guide to Renovate Right' Wykonawcy RRP pracujqcy w domach i placowkach opieki nad dziecmi zbudowanych przed 1978 roku muszcj przestrzegac nast^pujacych praktykw pracy: • Pomieszczenie ktore jest remontowane musi bye zamkni^te, aby kurz i inne zanieczyszczenia nie przedostaly si$ do innych pomieszczeri. Pomieszczenie to powinno bye odgrodzone plastikowymi zastonami i powinny bye powieszone znaki ostrzegawcze. • Nie stosuja metod ktore produkuja duze ilosci kurzu zanieczyszczonego otowiem. Niektore metody produkujq tak duzo kurzu ze ich stosowanie jest zabronione. Metody zabronione to: • Otwarte palenie lub podpalanie • Szlifowanie, struganie, igtowanie lub piaskowanie za pomocq elektro-narz^dzia i sprz^tu bez ostony i przystawki prozniowej HE PA • Uzywanie opalarki w temperaturach wyzszych niz 1100°F • Przestrzegajq codziennego sprzatania po zakonczeniu wszystkich prac. Powierzchnie musia bye oczyszczone za pomocq specjalnych metod czyszczenia. • Usuwajcj odpady w odpowiedni sposob. Zbierajq odpady do workow plastikowych i podczas transportu upewnijq si§, ze worki sq szczelnie zamkniete i nie uwalniajq kurzu i zanieczyszczeri. Aby dowiedziec si§ wi§cej o wymaganiach EPA, zajrzyj na strong; epa.gov/getleadsafe lub przeczytaj "The Lead-Safe Certified Guide to Renovate Right'. 12 Miejsca w Domu Gdzie Cz§sto Znajduje si§ Farba na Bazie Otowiu lm starszy dom tym wi^ksze prawdopodobienstwo znalezienia farby otowiowej.1 W wielu domach zbudowanych przed 1978 w tym; mieszkaniach prywatnych, budynkach stanowych i federalnych a takze placowkach opieki nad dziecmi znajduje si§ farba na bazie otowiu. W 1978 roku rzqd federalny zakazat stosowania farb zawierajqcych otow.2 Na stronie 7 znajduje si$ informacja jak sprawdzic, czy farba jest farbq na bazie otowiu. Otow najczesciej znajduje si§: • W domach i placowkach opieki nad dziecmi w miescie, na wsi lub na przedmiesciach, • W prywatnych domach i wielomieszkaniowych budynkach, • Na powierzchniach wewnqtrz i na zewnqtrz domu oraz, • Wziemi wokot domu (ziemia moze zawierac otow z farby zewn^trznej lub innym zrodtem moze bye uprzednio uzywana benzyna z otowiem). Wi^cej o zrodtach otowiu mozna znalezc na stronie: epa.gov/lead. 1 "Farba na bazie otowiu"jest obecnie definiowana przez rzqd federalny jako farba z zawartosciq otowiu wi^kszq lub rownq 1,0 miligrama na centymetr kwadratowy (mg/cm2) lub wi^cej niz 0,5% masy. 2 "Farba zawierajqca otow"jest obecnie definiowana przez rzqd federalnyjako otow zawarty w nowej wysuszonej farbie w ilosci wagowej powyzej 90 cz^sci na milion (ppm). ------- Identyfikacja Farby na Bazie otowiu i Zagrozenie Skazeniem Farba na Bazie Otowiu Stara tuszczqca sif farba na bazie otowiu (odpryski, p§kni§ cia lub inne uszkodzenia) stanowi zagrozenie dla zdrowia i wymaga szybkiego naprawienia. Uwaga: Farba na bazie otowiu moze rowniez stanowic zagrozenie, jesli jest na powierzchniach ktore dzieci mog^gryzc lub ktore ulegaj^ intensywnemu zuzyciu, jak na przyktad: • Na oknach i parapetach • Na drzwiach i futrynach • Na schodach, por^czach, balustradach i werandach Powierzchnie malowane farbq na bazie otowiu zwykle nie stanowiq zagrozenia, jesli sa w dobrym stanie i jesli nie znajduj^ sie na powierzchni, takiej jakfutryna okienna. Kurz z otowiem tworzy si§ gdy farba na bazie otowiu jest skrobana, szlifowana lub ogrzewana. Kurz z otowiem tworzy si§ rowniez na powierzchniach malowanych zawieraj^cych wypuklosci ktore si§ ze sob^ scieraj^. Osiadty kurz podczas odkurzania badz zamiatania ponowie dostaje si§ do powietrza i moze opasc na powierzchnie i przedmioty, ktorych dotykaj^ ludzie. EPA obecnie definiuje nast^puj^ce standarty dla kurzu z otowiem jako niebezpieczne: • 10 ng/ft2 (mikrogramow na stop§ kwadratow§) dla podtog, w tym wyktadziny podtogowe • 100 ng/ft2 dla parapetow wewn^trznych Otow w ziemi moze stanowic zagrozenie, gdy dzieci bawi^ si§ w ziemi lub gdy ludzie przynosz^ ziemif do domu na butach. EPA obecnie definiuje nastfpuj^ce wartosci otowiu w ziemi jako niebezpieczne: • 400 cz§sci na milion (ppm) i wi§cej na gotej ziemi • 1200 ppm (srednio) i wi§cej na pozostatym obszarze Pamif taj, ze kurz z otowiem z tuszczqcej sif farby - ktory widac - i kurz z otowiem - ktorego nie widac gotym okiem - stanowi zagrozenie dla zdrowia Jedynym sposobem sprawdzenia, aby wykluczyc zagrozenie zatrucia otowiem z farby, kurzu lub ziemi, jest wykonanie testow. Na nast^pnej stronie opisano, jak to zrobic. Eliminowanie zagrozeri zatrucia otowiem, ci^g dalszy Jesli w twoim domu/mieszkaniu wykonano pernanentne usuni^cie otowiu czyli takzwany "abatement"- wowczas po zakonczeniu pracy firma remontowa musi oczyscic pomieszczenie/pomieszczenia zeby testy ktore przeprowadzi inspektor na zawartosc otowiu u kurzu byty ponizej nast^pujqcych wartosci: • 10 pg/ft2 (mikrogramow na stop^ kwadratowq) dla podtog, w tym wyktadzin dywanowych • 100 pg/ft2 dla parapetow wewn^trznych • 400 pg/ft2 dla ram okiennych Fakt calkowitego usuni^cia otowiu z domu nie oznacza ze kurz z otowiem nie moze ponownie pojawic sie w twoim domu. • Uzywaj odkurzacza HEPA odkurzajqc meble i inne przedmioty. • Regularnie myj podtogi, parapety, ramy okienne i inne twarde powierzchnie gqbkq z uniwersalnym srodkiem czyszczqcym. Wi^cej informacji mozna znalezc na stronie 9. Po pomoc w zlokalizowaniu firmy/specjalisty z licencjq ds. redukcji emisjii kurzu z farby na bazie olowiu, zadzwon do stanowej lub lokalnej agencji (patrz strony 15 i 16), a takze epa.gov/lead, lub zadzwon pod numer 1 -800-424-LEAD. 11 ------- Jak Wyeliminowac Skazenie Otowiem Nieumiej^tnie usuwana farba na bazie otowiu badz nierozwazne uszkodzenie powierzchni nia malowanych moze spowodowac powstanie duzej ilosci kurzu z otowiem a tym samym wykreowac sytucje niebezpieczne dia zdrowia. • Oprocz codziennego sprz^tania i dobrego odzywiania, rnozesz tymczasowo zapobiec rozprzestrzenianiu si? kurzu poprzez napraw? uszkodzonych powierzchni malowanych czy posiania trawy aby przykryc ziemi? skazon^ otowiem. Te dziatariia tymczasowe ale chwilowo pomocne. Do prac przy remontach, reperacjach lub malowaniu nalezy zatrudnic fachowcow z licencj^ EPA lub stanow^ ktorzy zminimalizuj^ skazenie pomieszczeh otowiem poniewaz sa przeszkoleni w stosowaniu bezpiecznych metod przy pracy z powierzchniami malowanymi farb^ na bazie otowiu. Aby trwale usun^c zagrozenia zwi^zane z otowiem, powinienes zatrudnic tylko finny z licencjq. Permanentne usuniecie farby na bazie otowiu polega na usuwaniu lub uszczelnianiu powierzchni specjalnymi materiatami. Zawsze korzystaj z ustug przeszkolonego fachowca z licentjq. • Zatrudnij firm? z licencjq Lead-Safe (patrz strona 12) do przeprowadzenia remontu, reperacji lub malowania (RRP). Aby permanentnie usun^c farb? na bazie otowiu, zatrudnij firm? z licencj? specjlizujqc^ si? w bezpiecznym usuwaniu otowiu. Firma dysponuje odpowiednia wiedza i sprz?tem. Firmy te zatrudniaj^ wykwalifikowanych pracownikow ktorzy przestrzegaj^ rygorystycznych zasad bezpieczehstwa okreslonych przez ich stan lub przez rz^d federalny. 10 Sprawdz czy w domu jest otow Jest kilka sposobow aby srawdzic czy w domu znajduje si? farba na bazie otowiu: Inspekcja Przeszkolony i posiadaj^cy licencj? inspektor sprawdzi twoj dom uzywaj^c: Przenosnej maszyny do fluorescencji rentgenowskiej (XRF) Pobieraj^c probki farb i wysylaj^c je do badan laboratoryjnych Ocena ryzyka odpowie na pytanie czy twoj dom ma jakiekolwiek zagrozenia zwi^zane z otowiem z farby, kurzu lub ziemi. Przeszkolony specjalista z licencj^ pobierze: Probki ze zniszczonej farby z drzwi, oknien, podtog, schodow, i scian Probki kurzu w poblizu pomalowanych powierzchni i gotej ziemi przy domu Wysle do laboratorium pobrane probki farby, kurzu i ziemi Potqczenie inspekcji i oceny ryzyka pokaze czy wtwoim domu znajduje si? jakiekolwiek zagrozenie dla zdrowia i gdzie to zrodlo zagrozenia si? znajduje. Koniecznie przeczytaj raport, ktory otrzymates po inspekcji lub ocenie ryzyka i zapytaj o wszystko czego nie rozumiesz. It 7 ------- Sprawdzanie domu pod k^tem otowiu, ci^g dalszy W przygotowaniu remontu, reperacji lub malowania w domach budowanych przed 1978 rokiem pracownicy budowlani z licencjq (patrzstrona 12) powinni: • Pobrac probki odpryskow farby, aby okreslic, czy farba na bazie otowiu jest obecna w przeznaczonym do remontu pomieszczeniu i wysytac je do analizy do laboratorium uznanego przez EPA. Tylko Inspektor lub Specjalista do oceny ryzyka mogq pobrac probki • Mozna uzyc zestawow do testowania uznanych przez EPA, aby okreslic, czy farba na bazie otowiu jest obecna (ale nie w mieszkaniu otrzymujqcym pomoc federalnq) • Jesli nie wiesz czy farba na bazie otowiu jest obecna staraj si$ przestrzegac wszelkich praktykzmniejszajqcych ryzyko rozprzestrzeniania si$ kurzu. Istniejq stanowe i federalne programy zapewniajqce, ze testy sq wykonane bezpiecznie, rzetelnie i skutecznie. Skontaktuj si$ z agencjq stanowq lub lokalnq aby uzyskac wi^cej informacji, odwiedz strong epa.gov/lead, lub zadzwon pod numer 1-800-424-LEAD (5323), aby uzyskac list^ kontaktow w twojej okolicy.3 3 Osoby zzaburzeniami stuchu lub mowy mogq uzyskac dost^p do tego numeru za posrednictwem TTY, dzwoniqc do Federal Relay Service pod numer 1-800-877-8339. Co mozesz teraz zrobic, aby ochronic swoj^ rodzinf Jesli podejrzewasz, ze w twoim domu wyst^puje zagrozenie zwiqzane z farba na bazie otowiu: podejmij kroki w celu wyeliminowania zagrozenia: • Jesli wynajmujesz dom/mieszkanie powiadom wtasciciela o tuszczqcej si$ lub pop^kanej farbie. • Utrzymuj malowane powierzchnie wolne od kurzu. Przecieraj podtogi, ramy okienne, parapety i inne powierzchnie raz w tygodniu. Uzyj mopa lub gqbki i cieptq wod^, dodaj uniwersalny srodekczyszczqcy. (Pamietaj - nigdy nie mieszaj razem amoniaku i wybielaczy, poniewaz moze siq wytworzyc niebezpieczny gaz). • Ostroznie zmiec pop^kane kawatki farby aby nie wytwarzac kurzu i doktadnie umyj te powierzchnie. • Cz^sto podczas sprzqtania zmieniaj wod^ i doktadnie plucz gqbki i mopa. • Cz^sto myj r^ce i r^ce dzieci, zwtaszcza przed jedzeniem a takze przed snem. • Utrzymuj miejsca zabaw w czystosci. Myj regularnie butelki, smoczki i zabawki. • Nie pozwalaj dzieciom gryzc parapetow okiennych lub innych pomalowanych powierzchni a takze jedzenia na podtodze. • Do remontow, reperacji/napraw lub malowania nalezy zatrudniac wytqcznie firmy posiadajqce licencje i uprawnienia do pracy w domach budowanych przed 1978 rokiem (patrzstrona 12). • Wycieraj lub zdejmuj buty przed wejsciem do domu aby uniknqc wniesienia otowiu zziemi. • Upewnij si$, ze dzieci jedzq pozywne, niskottuszczowe positki bogate w zelazo oraz wapri, np. szpinak czy produkty mleczne. Dzieci z dobrq dietq absorbujq mniej otowiu. ------- |